Ciidamada Al-Shabaab ayaa khamiistii lasoo dhaafay tariikhduna ku beegnayd 20/2/2025-ka weerarro silsalada ah ku qaaday fariisimo ay ciidamada dowladda Fadaraalka ku lahaayeen gobalka Shabeellaha Dhexe, weeradaan ayaa wax badan ka duwanaa weeradii ay Al-Shabaab ku qaadi jireen xeryaha ciidamada dowladda Fadaraalka, marka la fiiriyo baaxadda dhulka ay la wareegeen, illaa heer ay cabsi dareemeen ciidamada dowladda Fadaraalka ee ku sugan magalaada Muqdisho.
Ugu harayntii waxa ay ciidamada Al-Shabaab dagaal kula wareegeen Saddax Fariisin oo ay ciidamada dowladda Fadaraalka ku lahaayeen deegaanada kala ah: Ceel Cali Axmed, Daaru Nicma iyo Cali Fooldheere, wax yar un kadib waxa ay ciidamada Al-Shabaab la wareegeen deegaan Al-Kawthar oo dhaca duleed magaalada Aadan Yabaal, kadib markii dagaal ka dhacay duleed deegaanka ay Al-Shabaab sheegtay inay ku dishay inka badan 20 isugu jira Askar iyo saraakiil ka tirsanaa ciidamada DF, iyadoo ciidamada dowladda Fadaraalka ee ku sugan magaalada Aadan Yabaal ay soo food saartay cabsi aad u xooggan.
Weeraradaas aadka u xooggan kadib ciidamada dowladda Fadaraalka ayaa baneeyay fariisimo ay ku lahaayeen deegaanada kala ah: Ceel Baraf iyo Caadley oo kawada tirsan gobolka Shabeellaha dhexe, ciidamada Al-Shabaab oo kaabiga ku soo hayay deegaanadaasi ayaa si nabad galyo ah ula wareegay.
Iyadoo ay dhaceen weerarrada intaa la’eg oo ay Al-Shabaab Lix deegaan ku qabsatay saacodo gudohood, ayey dhanka kale warbaahinta dowladda Fadaraalka isku dayday inay qariso xaqiiqadan maragmadoontada ah. Waxayna sheegeen, inay iska caabiyeen ciidamadii Al-Shabaab ee soo weeraray fariisimahooda.
Iyadoo aysan hadda ugu horaynin inay dowladda Fadaraalka dafirto weerarrada lagu qabsada xeryaha ciidamadooda, hadana waxaa jiro 6 arimood oo mudan in la tilmaamo, kuwaas oo marwalba banaanka soo dhiga xaqiiqada ay dowladda fadaraalka isku daydo inay ka qariso bulshada Soomaaliyeed.
Arinka koowaad: waa warbaahinnada Al-Shabaab gaar ahaan Al-Kataa’ib, oo ay wariyaasheedu xaadiraan saaxada dagaalka, kuwaas maqal iyo muuqaal ama sawirro kasoo qaada ciidamada Al-shabaab oo si toos ah u weeraraya fariisimaha ciidamada dowladda Fadaraalka ama kuwa shisheeye ee ku sugan dalka.
Tusaale ahaan Haddan usoo qaadana sida ay Al-Kataa’ib u kashiftay wararka xaqiida ka fog ee ay waraabinada dowladdu kasoo tabinayeen weeradii ay ciidamada Al-Shabaab Khamiistii lasoo dhaafay ku qaadeen fariisimaha ay cidamada dowladda Fadaraalka ku la haayeen Shabeellaha Dhexe, marka hore waxa ay warbaahinada dowladda Fadaraalka sheegeen, in Al-Shabaab ay arbushaad kusoo qaaday fariisimo ay ciidamadooda kaga sugnan yihiin gobalka Shabeellaha dhexe, ayna iska caabiyeen.
Balse Mu’assasada Al-Kataa’ib ayaa faafisay sawirro laga soo qaaday, sida uu u dhacay dagaalkii Ceel Cali Axmed, kaas lagu arki kara meydadka ciidamada Dowladda Federaalka, gaadiidka laga qabsaday iyo ciidamada Al-Shabaab oo si buuxda ugu sugan xerada, iyadoo Al-Kataa’ib ay balanqaaday inay sida ugu dhakhsiyaha badan usoo gudbin doonta deegaanada kala ee lala weeraray.
Warbaahinta dowladda Fadaraalka ayaa markii ay arkeen xaqiidan, aysana suurta gal ahayn in lagu tilmaamo arbushaad, waxa ay qirteen in goobta uu ka dhacay dagaal faraha la iskula tagay oo sacday ku dhawaad hal saac, kaas oo dhaliyay khasaare xooggan oo labada dhinac soo gaaray, waa sida ay warka u dhigeene.
Iyagoo intaasi ku daray, inay ciidamadoodu ay wali ku sugan yihiin goobihii lagu dagaalamay, balse waxa ay xeero iyo fadhaal kala dhaceen marka ay Mu’assasada Al-Kataa’ib si is-daba joog ah u soo bandhigtay ciidamada Al-Shabaab oo ku sugan dhamaan deegaanadii lagu dagaalamay, waxana xusid mudan, in kaamirada Al- Kataa’ib ay si gaar ah u qabanaysay wax yaabaha uu deegaan kasta caan ku yahay sida: masaajidda, taalooyinka iyo boorarka dukaamada, taas oo kor usii qaadaysa xaqiiqada warkooda. Marka ay Al-Kataa’ib soo tabisay wararkaan biyo kama dhibcaanka ah, warbaahinta dawladana fadaraalka waxa ay dantu biday inay iska aamusaan.
Qodobka Labaad ee banaan soo dhiga beenta warbaahinnadda dowladda Fadaraalka waa tacsiyada ay Baraha Bulshada soo dhigaan dadka ay qaraabada ahaayeen askarta lagu laayay dagaalada. Isla markii ay Al-Kataa’ib faafisay sawirrada askartii lagu laayay dagaaladii Khamiista ka dhacay gobalka Shabeellaha Dhexe, waxa Baraha Bulshada qabsaday tacsiyada askarta ku baxday gacanta Al-Shabaab.
Dadka tacsiyaynay ayaa qaarkood waxa ay habaar iyo lacnad dusha kaga tuurayeen dowladda Fadaraalka, maadaama markii hore ay ku maaweelisay been iyo borobagaanto, illaa ay xaqiiqada soo taabteen markii ay arkeen wiilashooda oo ay xabudu feenatay.
Arinta Saddaxaad ee sida wayn u kashifta beenta warbaahinada dowladda Fadaraalka waa askarta firxadka ah ee cararka ku taga deegaanada ku dhaw kuwa la weeray, kuwaas oo qarkood dhaawac ah, warbaahinnada dowladda Fadaraalka waxa labada qodob ee aan kor kusoo sheegnay kaga sii daran marka ay askartooda soo hor fariistaan miidiyaha iyaga oo qaarkood uu soo gaaray dhaawacyo halis ah, kuna cataabaya in la dayacay oo aan loo fidinin wax gurmad ah.
Waana mid kamid fadeexooyinka iyo waji gabaxa ay la kulmaan warbaahinada dowladda Fadaraalka, maadama askartii ay dartood beenta u sheegayeen ay ka hadleen xaqiiqada biyo kama dhib caanka ah ee ay indhahooda kusoo arkeen. Dhawaan dagaaladii ka dhacay gobolka Shabeellaha Dhexe sidii kuwii hore oo kale waxa Baraha Bulshada la isla dhexmarayay askar dhaawac ah oo qaarkood ay xabadu kaga taallay meelo halis ah, taas oo muujinaysa in ciidamada dowladda Fadaraalka inay xero difaacdaan iskaba daaye uu nin walba u faniinay jihadiisa sidii ari weer galay oo kale.
Haddaan u imaadna qodobka Afaraad ee dhulka ku jiida gabi ahaanba sumcadda dowladda Fadaraalka iyo Warbaahinadeeda, waa marka ay Al-Shabaab soo bandhigta maxaabiis ay kusoo qabatay dagaalada, kuwaas oo gabi ahaan dafiraya hadallada aan salka iyo raadka lahayn ee ay Baraha Bulshada la taagan yihiin warbaahinada dowladda Fadaraalka iyo madaxdooda, askartaan ayaa marka ay kasoo muuqdaan kaamirada ugu horayntii ku bilaabo magacyadooda, darajadooda, taliyaasha ciidamada ay ka tirsanaayeen iyo faahfin kusaabsan wixii ku habsaday, taas oo dhabar jab iyo fajiciso ku noqota warbaahinada dowladda Fadaraalka.
Arinta kale oo kasii daran ayaa ah, in maxaabiista muqaallo lagaga soo duuba isla goobtii lagu qabtay sida laga dheehan karo muuqaal laga soo qaday mid kamida maxaabiistii lagu qabtay dagaalkii Cawsyne, kaas oo ku sugan isla goobtii uu ka dhacay dagaalka.
Arinka Shanaad ee lidka ku noqota sheegashooyinka dowladda Fadaraal waa in dagaalada lagu waayo askar iyo saraakiil, kuwaas oo aan lagu arkin maydadka ay faafiyeen warbaahinada Al-Shabaab ama maxaabiista ay soo bandhigeen, iyadoo dowladda Fadaraalkuna aysan awood u lahayn inay cadayso raq iyo ruux goobta ay ku sugan yihiin askartaasi.
Khubarada malatariga ee u dhuun daloola arimaha Caskariga ayaa qodobkaan ku tilmaamay, mid filinwaa iyo fajaciso ku noqonaya dowladda Fadaraalka, maadaama aysan suurta gal ahayn in guul laga sheegto dagaalada, dhanka kalana aanan meel lagu sheegi karin sarakiil kamida kuwii ciidanka hogaaminay, sidii taliye Shah Macabe oo hogaaminayay ciidankii lagu weeraray deegaanka Cawswayne ee gobalka Galgaduud, kaas oo illaa iyo hadda aysan dowladda Fadaraalka sheegi karin halka uu cirib iyo jaan dhigay, iyadoo dhawr jeer ay eheladiisa ka codsadeen dowladda Fadaraalka inay meel ku sheegta sarkaalkani.
Xarakada Al-Shabaab ayaa bayaan ay ka soo saartay weeraradii ka dhacay Shabeellaha Dhexe Khamiistii lasoo dhaafay ku sheegtay, in dagaaladaasi kusoo qabatay maxaabiis dagaal, balse bayaanka laguma sheegin cadadka maxaabiistaasi, iyadoo qaar kamida ciidamadii lagu weeraray gobalka Shabeellaha Dhexe la la’yahay, lamana oga inay kamid yahiin maxaabista gacanta u galay Al-Shabaab ama in lagu biirin doona liiska kuwa lamidka ahaa taliye Shaah Macabe.
Qodobka Lixaad ee ugu danbeeyo waa mas’uuliyiinta dowladda Fadaraalka oo hadallo xanaf leh iyo eedaymo hawada isu mariya, iyadoo midba midka uu dusha kaga tuuraya mas’uuliyadda jabkii soo gaaray ciidamadooda. Marka ay arintu halkaani soo gaarta ma jirto haba yaraatee wax misdiqiyad ah oo u hara warbaahinta dowladda Fadaraalka, Al-Shabaab ayayna raacdaa guusha malatari iyo tan iclaamba.
Ugu danbayntii Lixdaan arimood ma ahan kuwa waqti dheer ubaahan in la ogaada, waxa ayna dhamaantooda banaanka usoo baxaan iyadoo usan dagaalku kasoo wareegin saacado kooban, waana Lix arimood oo mar walba oo uu dagaal dhaco utaagan inay kashifaan wararka aan salka iyo raadka lahayn ee ay tabinayaan warbaahinada dowladda Fadaraalka.
W/Q: Saadaq Cali Axmed oo kamid ah bulshada reer Muqdisho.
